نسلی که به ته خط رسیده است

از «دربند» آخرین ساخته پرویز شهبازی زیاد شنیده بودم. این که دربند به نوعی مکمل و ادامه فیلم تحسین شده «نفس عمیق» شهبازی است. به همان تلخی و به همان ماندگاری. هرچند به شخصه هنوز نفس عمیق را بیشتر از دربند دوست دارم اما باید اقرار کنم که دربند بسیار فراتر از آن چیزی بود که انتظار داشتم. فیلمی تلخ که تلخی اش را تا چند روز همراه با خود خواهی داشت. اما چیزی که باعث نوشتن این متن شد نه خود فیلم که سیر فیلمسازی فیلمسازهایی است که شروع فیلمسازیشان همراه با دوران جوانی و نوجوانی هم نسل های من  بوده است. پرویز شهبازی و بهنام بهزادی را می توان نمایندگان این نسل از فیلمسازها دانست. فیلمسازهایی که فیلم هایی چون «نفس عمیق» و «تنها دوبار زندگی می کنیم» را اواخر دهه هفتاد و در دهه هشتاد ساختند.  فیلم هایی که به نوعی آیینه زندگی هم نسلان من بود. نسلی که تلخ بود و تلخ زندگی می کرد و با تلخی و بدبینی به دنیای اطراف خود نگاه می کرد. نسل دانشجویی که به قول شهبازی نمی خواست فقط دانشجو باشد و می خواست که کشورش را هم بسازد .نسلی که برای داشتن همین تفکرات ستاره دار شد. به زندان افتاد و از دانشگاه اخراج شد. نسلی که شور و شوق جوانی اش کم کم سرد شد و تبدیل به نسل عبوس و بی تفاوتی شد که ترجیح داد از رینگ مبارزه کنار بکشد و تبدیل به تماشاچی حاشیه ای مبارزات شود.

شهبازی و بهزادی تلخی این نسل را خوب می شناختند اما با امیدی که به تغییر داشتند؛ در کنار شخصیت های اصلی تلخ و دلزده فیلم هایشان، شخصیت هایی که نمادی از امید به زندگی بودند قرار داده بودند. بهزادی در تنها دوبار زندگی می کنیم شهرزاد قصه ای را گنجانده بود که همیشه لبخند به لب داشت و برای خودش سرزمین رویایی در ذهن ساخته بود و مریم پالیزبان(دختر قرمز پوش) در نفس عمیق همین نماد زندگی بود که شهبازی در فیلم در کنار شخصیت های دست شسته از زندگی اش قرار داده بود اما در فیلم های اخیر شهبازی و بهزادی دیگر خبری از این شخصیت های سرزنده و امیدوار قصه ها نیست. شهرزاد قصه قاعده تصادف (فیلم آخر بهزادی) دختری افسرده و سرخورده است که از خانه فرار کرده و به خودکشی فکر می کند و سوئی شرت قرمز دخترک شاد و خندان نفس عمیق در فیلم دربند این بار به تن پسری است که نمی خندد و به ته خط رسیده است. پسر جوانی که عاصی از این زندگی که حقش نیست، فرمان را درخلاف جهت مسیر خیابان می چرخاند و به زندگی اش خاتمه میدهد. شهبازی و بهزادی از نسلی می گویند که این روزها به ته خط رسیده اند.